Así será o Paraíso!

ANAQUIÑO DE MONTE

FESTA NA HORTA

GALEGOS NO MUNDO

Carlos Henrique Fernández Coto

FORON GALEGOS OS QUE DESCUBRIRON AUSTRALIA E NOVA ZELANDIA
Investigadores de París e Canberra din que os galegos descubriron Australia 240 anos antes que Cook

Reza o dito que hai galegos ata na Lúa. E, aínda que non foron atopados no satélite natural da Terra, a historia adoita confirmar calquera esaxeración ao respecto. Así sucede cos nosos antípodas. Aínda que as enciclopedias atribúen a súa conquista ao inglés James Cook, son moitos os expertos que afirman que Australia e Nova Zelandia foron descubertas por galegos.

Cando, en 1642, o explorador holandés Abel Tasman recalou en Nova Zelandia, atopou uns celeiros sobre piares. Eran unhas construcións estrañas, que non existían en ningunha outra cultura desa zona do globo. Hoxe, non poucos estudosos afirman que, en realidade, son hórreos… Hórreos galegos levantados polos aborixes maorís.

A orixe desta historia está na expedición que, en 1525, partiu dende A Coruña cara á India, comandada por García Jofre de Loaísa. O seu obxectivo era consolidar os descubrimentos feitos por Magallanes tres anos antes. E converteuse na segunda frota que logrou circunnavegar a Terra.

Entre os fitos desta expedición está o rescate de Gonzalo de Vigo, un grumete vigués que se perdera na campaña de Magallanes e que sobreviviu durante catro anos na illa de Guam, vivindo cos nativos. Por asombrosa casualidade, foi encontrado pola nova frota e está considerado o primeiro robinsón do océano Pacífico.

Había palabras galegas na lingua dos aborixes, que tiñan un Deus Ouro
Pero antes deste feito insólito, sucedeu outro que marcaría esta historia: o extravío da carabela “San Lesmes”, que se perdeu no océano e xamais foi atopada. O buque, de 80 toneladas, levaba cincuenta tripulantes, dos que a meirande parte, uns trinta, eran galegos.

Durante séculos, pouco se soubo da sorte destes homes, agás por un feito moi estraño: Hai palabras e topónimos en galego en Australia, Nova Zelandia e algunhas illas do arquipélago polinesio de Tuamotu. Hoxe dáse por certo que a súa orixe está nos náufragos galegos da “San Lesmes”.

A primeira teoría expúxoa Roger Hervé, conservador do Departamento de Mapas da Biblioteca Nacional de París, que en 1982 publicou “O descubrimento fortuíto de Australia e Nova Zelandia por navegantes portugueses e españois”.

“A carabela perdida”
Pero foi en 1988 cando o historiador Robert Langdom, da Universidade de Canberra, publicou “A carabela perdida” (“The lost caravel”. Pacific Publications, 1988), na que afirma que os galegos se estableceron en Nova Zelandia, Australia e a illa de Amanu, onde narracións orais contan a chegada da “San Lesmes“.

O profesor Langdom (quen por certo comparte nome co protagonista de “O código da Vinci”), asegura que o navegante inglés James Cook, que chegou a Australia 240 anos máis tarde, atopou poboación branca nalgunhas illas e na costa australiana. Tamén localizou palabras que identifica como galegas. Ademais, cre que a relixión de Amanu, única na zona, adora o “Deus Ouro“, o cal identifica coa ansia por este metal dos europeos recén chegados.

Ao igual que, na mesma época, facía Hernán Cortés no imperio mexica, a obsesión dos conquistadores era o vil metal. Tanto preguntaban polo ouro que os aborixes chegaron a darlle carácter divino e a adoralo.

Pero, para que o caso sexa redondo, o historiador australiano di que os celeiros que empezaron a construírse en Nova Zelandia no século XVI non son outra cousa que hórreos. Hórreos galegos nas antípodas.

O estudo de Langdom conclúe que a “San Lesmes” foi arrastrada por unha tormenta e encallou en Amanu. Alí desprendéronse dos canóns, para reflotala. Segundo el, estas son as baterías do século XVI que atoparon en 1969 os franceses, durante a construción da base militar de Hao, para as probas nucleares no atol de Mururoa.

Os galegos establecéronse nestas illas, onde alcanzaron unha posición preeminente. Tras reparar a carabela, intentaron viaxar ás Molucas, pois sabían que esas illas, chamadas entón “das especias”, eran o obxectivo da Coroa española. E que, se ben xa non poderían contactar coa expedición de Jofre de Loaísa, talvez atoparían outra expedición ou a cidade forte que pretendían fundar os seus compatriotas.

Os esforzos dos náufragos da “San Lesmes” foron inútiles. A bordo da súa maltreita carabela só conseguiron vagar por Australia e Nova Zelandia, deixando a súa cultura, unha lingua, e, polo visto, un bo puñado de descendentes. Que serían os brancos que logo atoparía o capitán James Cook.

E por isto hai hórreos nos antípodas. Cando menos, eso sostén un historiador da Universidade de Canberra. E algúns outros colegas no mundo. Así queda claro que, agás na Lúa, haiche galegos en todas as partes. E o da Lúa aínda está por ver…

PROBLEMÁTICA DO AGRO

O AGRO GALEGO PIDE XENTE

A cada momento son mais os lugares que fican abandonados. Casas e leiras énchense de silveiras e o noso rural empobrécese ao mesmo tempo que a poboación envellece e finalmente desaparece. Mais esta situación non é casual. A agricultura e a gandaría sufriron o embate das políticas ditadas pola Unión Europea e o grande capital, que lonxe de buscar dinamizar e facer do medio rural unha opción para os mozos e mozas, rurais ou non, no que desenvolver a súa atividade e as súas vidas, deseñaron todo un plano de destrucción e desmantelamento que nos leva à dificil situación actual.

Primeiro dixeron que tiñamos que ser mais “modernos” e “profesionais” para competir en Europa e neste novo mundo globalizado. Que ademais tiñamos que ser mais grandes, que as pequenas explotacións que secularmente alimentaron este país e que foron celeiro e despensa de nacións veciñas e mesmo de ultramar non tiñan futuro. Dixeron  que ademais tiñamos que ser menos, e que os primeiros en desaparecer serían eses “pequenos” que aínda sobrevivían e que eran unha distorsión no novo modelo de “modernidade” que nos traían os ventos que sopraban desde Bruxelas. Que o campo poría a todos ricos, e os fillos e fillas dos labregos poderian estudar unha carreira e fuxir das miserias do campo…

No nome da profisionalización, as explotacións convertéronse en monofuncionais. Instaláronse os novos modelos produtivos, de grandes establos e de animais presos encerrados entre muros de formigón. Despreciouse a capacidade produtiva da nosa horta e noutros setores, como o viñedo, deuse paso à entrada de capital especulativo e a modelos tipo “Falcon Crest” que nada teñen que ver coa nosa realidade.

Mais a crise do modelo económico que nos azouta está a pór en cuestión ese “fantástico” deseño do noso rural: as explotacións que se fixeron dependentes de insumos alleos à explotación e sobre todo das axudas europeas ven que esas agora non chegan. A dramática redución de explotacións fai que os e as poucos que quedan teñan unha escasa cando non nula capacidade de presión e nogociación á hora de definir o prezo das suas producións,  e a Adminitración, na sua promesa de “austeridade”, desmantela os poucos e moitas veces precarios servizos que tiñamos no medio rural.

Mais ao mesmo tempo xente nova chega ao noso rural. Uns/unhas empeñanse en quitar adiante as explotacións familiares, con novas ideas e novos proxectos.  Outros/as acheganse por primeira vez ao campo desenvolvendo novas atividades ou recuperando vellos oficios con novos folgos e moita imaxinación. Distintos proxectos, distintas visións, mais unha reflexión coincidente: o noso agro ten futuro.

Coñezámonos, compartamos as nosas experiencias, os nosos erros e os nosos acertos, as nosas ilusións e e os nosos medos, reflexionemos sobre o noso futuro,  desde os proxetos persoais aos comunais, desde a multifuncionalidade, a ecoloxia, o respeito polo medio e co ollar posto na nosa capacidade. Cremos que o noso rural ten futuro, mais teremos que escribilo entre todos e todas nós, e non deixar, outra vez, que sexan outros quen o fagan.

( O artigo non é meu, aínda que lle tiven que facer varios axustes de tradución e mesmo agora non estou contento co resultado). Pero amosa algo que si está pasando no eido agrario de Galicia. O noso agro debería de estar máis estruturado en sentido global. Podía ser unha fonte de moita riqueza e non o é.